Sąd może ograniczyć władzę rodzicielską wskutek:
1. złożonego wniosku przez jednego rodzica;
2. złożonego wniosku przez każdą osobę, która posiada odpowiednią wiedzę na temat okoliczności uzasadniających ograniczeniu władzy rodzicielskiej (np. policja, opieka społeczna), które potem toczy się de facto jak wskutek wszczęcia sprawy z urzędu.
3. wszczęcia postępowania z urzędu.
Wniosek w przedmiocie ograniczenia władzy rodzicielskiej podlega opłacie sądowej w wysokości 40 zł. Jeśli wnosimy o zmianę wyroku rozwodowego w przedmiocie władzy rodzicielskiej to wówczas taki wniosek podlega opłacie w wysokości 100 zł i dotyczy to wniosku złożonego przez jednego z rodziców.
Sądem wyłącznie właściwym do rozpoznania wniosku, jest Sąd Rejonowy, Wydział Rodzinny i Nieletnich, według miejsca zamieszkania dziecka a jeśli nie można go ustalić – sąd właściwy według miejsca jego pobytu.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej rozpoznawany jest przez Sąd w postępowaniu nieprocesowym, a postanowienie wydawane jest wyłącznie po przeprowadzeniu rozprawy sądowej.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej winien zawierać oznaczenie uczestników postępowania, tj. wnioskodawcę (osobę, która składa wniosek do Sądu) wraz z jej nr PESEL, małoletniego oraz osobę, której ma zostać ograniczona władza rodzicielska (uczestnika postępowania). Wnioskodawca powinien również wyraźnie wskazać żądanie, tj. ograniczenie władzy rodzicielskiej oznaczonej osoby nad małoletnim poprzez np. ograniczenie władzy rodzicielskiej do „współdecydowania o istotnych sprawach dziecka” lub „współdecydowania o wyborze szkoły i w kwestiach medycznych dot. dziecka”.
W uzasadnieniu wniosku należy wskazać okoliczności uzasadniające ingerencję Sądu we władzę rodzicielską, czyli należy opisać stan faktyczny i powody dla których władza rodzicielska ma zostać ograniczona. Do wniosku powinno się załączyć dowody w postaci np. wniosek o przesłuchanie świadków, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych, dołączenia akt sądowych i inne dowody, które potwierdzają twierdzenia zawarte w uzasadnieniu wniosku.
Do wniosku należy również załączyć:
1.odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego;
2.odpis skrócony aktu małżeństwa – jeżeli rodzice pozostają w związku małżeńskim;
3.odpis orzeczenia dotyczący władzy rodzicielskiej, jeśli jest to zmiana wyroku rozwodowego lub wcześniejszego orzeczenia o władzy rodzicielskiej.
Apl. Adw. Paulina Grzywińska